Wils(on)bekwaamheid

Voor medische behandelingen moet een patiënt toestemming geven. Wanneer iemand dit niet kan, omdat hij bijvoorbeeld de informatie niet begrijpt, informatie niet kan afwegen of de gevolgen niet kan overzien, kan een arts bepalen dat iemand ‘ter zake’ wilsonbekwaam is.

Wilsonbekwaamheid geldt voor één bepaalde situatie. Hoe ingewikkelder een situatie, hoe meer vaardigheden nodig zijn om wilsbekwaam te zijn. De griepvaccinatie is een relatief eenvoudige situatie, met weinig tot geen mogelijke onvoorziene gevolgen. Veel mensen met een verstandelijke beperking kunnen zelf besluiten of ze wel of niet de griepvaccinatie willen. Het eventueel hebben van een curator betekent niet automatisch dat iemand wilsonbekwaam is ten aanzien van de griepvaccinatie.

Kinderen jonger dan 12 jaar worden wilsonbekwaam beschouwd.

Praktische handvatten:

■ Als iemand zelfstandig naar een vaccinatiespreekuur toe kan komen, mag aangenomen worden dat deze persoon ‘ter zake’ wilsbekwaam is. Het verschijnen op het vaccinatiespreekuur mag geïnterpreteerd worden als toestemming.

■ Als iemand begeleiding nodig heeft om het vaccinatiespreekuur te bezoeken, of thuis bezocht moet worden, kan wilsbekwaamheid niet zonder meer aangenomen worden.

  • Wanneer de begeleider niet de ouder of wettelijk vertegenwoordiger is, maar bijvoorbeeld personeel van een instelling/woonvorm, kan aan de begeleider gevraagd worden “is de wettelijk vertegenwoordiger akkoord met vaccinatie?”. De instelling/woonvorm is verantwoordelijk voor het navragen en registreren van toestemming.
  • Wanneer de begeleider wel de ouder of wettelijk vertegenwoordiger is, kan de aanwezigheid van deze persoon opgevat worden als toestemming. Alleen in uitzonderlijke gevallen is expliciete aandacht voor toestemming nodig. Bijvoorbeeld in geval van een vechtscheiding bij een (wilsonbekwame) minderjarige waarbij u weet dat de ouders niet op 1 lijn zitten rondom medische kwesties.