Kwaliteitseisen van bewaren

De kwaliteitseisen aan de opslag van de vaccins zijn aangescherpt om te borgen dat vaccins onder de juiste condities worden bewaard.
Het is belangrijk voor de kwaliteit van de vaccins dat de vaccins na levering zo snel mogelijk en uiterlijk binnen 1 uur in de originele verpakking in de koelkast worden geplaatst.

Hieronder staan de kwaliteitseisen vermeld waaraan voldaan moet worden voor de opslag van ALLE vaccins, zowel griep-,  pneumokokken- als Covid-19-vaccins. Het vaccin moet op de juiste manier bewaard worden om de werkzaamheid te behouden. Door te voldoen aan de kwaliteitseisen kunt u waarborgen dat de vaccins hun werkzaamheid behouden.

Kwaliteitseisen opslag vaccins:

• Opslag tussen de 2°C en 8°C
• Geen levensmiddelen opslaan in de koelkast waarin vaccins en geneesmiddelen worden opgeslagen
• Koelkast of ruimte waarin de koelkast staat is afsluitbaar
• De koelkast bevat geen vriescompartiment
• De koelkast heeft geen opslagvakken in de deur
• Een gekalibreerde temperatuurlogger logt het temperatuurverloop in de koelkast
• Deze logger wordt periodiek uitgelezen*
• De gebruikte thermometer/logger is gekalibreerd en wordt periodiek geherkalibreerd of vervangen door een andere gekalibreerde logger
• De temperatuur-distributie (verdeling) binnen in de koelkast met gesloten deur is maximaal ± 2°C . De temperatuur dient echter te allen tijde tussen de 2°C en 8°C te zijn op alle punten in de koelkast

* Periodiek uitlezen dient op een van de volgende manieren te gebeuren:

• Een logger met alarmsysteem verbonden aan een telefoonnummer: wekelijks registratie bekijken en opslaan of printen.
• Een logger met digitale registratie van het temperatuursverloop met of zonder visueel en/of audioalarm: dagelijks bekijken en checks registreren.
• Min/max thermometer (niet aanbevolen!): minimaal dagelijks bekijken, checks registreren in een logboek inclusief tijdstip van check en temperatuurbevindingen.

Het advies is om een medicijnkoelkast te gebruiken. Bij een medicijnkoelkast kan de temperatuur tussen nauwe grenzen worden ingesteld en is de temperatuur binnenin overal gelijk. Gewone keukenkoelkasten kunnen sterk in temperatuur fluctueren,  ook al zijn ze juist ingesteld. Verder is de temperatuur binnenin de keukenkoelkast niet overal gelijk. Dit probleem wordt versterkt als deze volgeladen is met vaccins waardoor ongemerkt de achterste vaccins kunnen bevriezen en de voorste vaccins te warm worden bewaard. Een medische koelkast kent dit probleem niet door de techniek van koelen.

Er zijn nog een aantal andere voorzieningen die de kwaliteit van de opslag optimaliseren, maar waaraan geen verplichting verbonden is:

• Bij een stroomonderbreking kan de koelkast bij een kamertemperatuur tot 30°C met gesloten deur de temperatuur minimaal een uur tussen de 2°C en 8°C houden.
• Wanneer de gestelde temperatuurrange overschreden wordt, geeft de logger of koelkast een visueel en/of audioalarm en/of er wordt een SMS-bericht verstuurd.
• De temperatuurinstelling van de koelkast kan met een interval van 0,5°C worden ingesteld.

Nog een aantal praktische tips:

• Vermijd herhaaldelijk in en uit de koelkast leggen van vaccins. Daarmee voorkomt u onduidelijkheid over hoe lang vaccins uit de koelkast zijn geweest en onzekerheid over de kwaliteit van vaccins. Frequent openen van de koelkast is bovendien niet goed voor handhaving van een constante temperatuur.
• Zorg dat vaccins niet te lang buiten de koelkast zijn. Haal tijdens vaccinatiespreekuren de uitgepakte vaccins in porties uit de koelkast.
• Neem bij transport de vaccins mee in een koeldoos met koelelementen. Hiervoor dient u zelf zorg te dragen, aangezien koeldozen niet meer meegeleverd worden met de vaccins.
• Indien de vaccins beneden de 2°C zijn bewaard, dient u te allen tijde het meldingsformulier onderbroken koude keten in te vullen.
• Indien de vaccins langer dan 2 uur boven de 8°C zijn bewaard of ongeacht de tijdsduur boven de 21°C zijn bewaard dient u een meldingsformulier onderbroken koude keten in te vullen. Er wordt zo snel mogelijk contact met u opgenomen om tot een oplossing te komen.